Американските истражувачи кои следеле повеќе од 350.000 пациенти откриле дека инјекциите за слабеење, како Оземпик, Вегови и Мунџаро, може да бидат поврзани со значително поголем ризик од развој на рак на тироидната жлезда, и тоа веќе во првата година на употреба.
Овие лекови ја револуционизираа борбата против дебелината, овозможувајќи им на корисниците да изгубат и до 20% од својата телесна тежина. Сепак, најновото истражување открива загрижувачки податоци во врска со нивната долгорочна безбедност.
Што покажува истражувањето?
Истражувачите од Универзитетот во Мериленд анализирале 351.913 пациенти со тип 2 дијабетес, со просечна возраст од 65 години, кои претходно немале историја на рак на тироидната жлезда. Повеќе од 40.000 од нив користеле GLP-1 агонисти како Оземпик и Вегови, додека останатите примале други вообичаени терапии за дијабетес.
Резултатите покажале дека ризикот од развој на рак на тироидната жлезда бил „значително зголемен“ во првата година од користењето на овие лекови. Но, во период од шест години, оваа поврзаност повеќе не била статистички значајна, што сугерира дека раните случаи можеби се резултат на побрза дијагностика.
Претходни студии и мислења на експертите
Уште во 2023 година, истражувања на глувци и стаорци сугерираа дека семаглутид – активната состојка во Оземпик и Вегови – може да го зголеми ризикот од редок вид рак на тироидната жлезда, познат како медуларен карцином на тироидната жлезда (МТЦ). Европската агенција за лекови (EMA) исто така потенцираше можни слични ризици кај тизепатидот, супстанца присутна во Мунџаро.
Сепак, експертите нагласуваат дека се потребни понатамошни истражувања врз луѓе за да се утврди вистинското ниво на ризик.
Кои се последиците за корисниците?
Овие лекови се исклучително популарни – проценките велат дека само во Обединетото Кралство ги користат околу 500.000 луѓе, вклучително и туристи кои ги купуваат во странство поради пониските цени. Сепак, според истражувањето на британскиот весник Mail on Sunday, од нивната достапност на пазарот, речиси 400 луѓе биле хоспитализирани поради сериозни компликации поврзани со нивната употреба.
Најчестите несакани ефекти вклучуваат мачнина, дијареја, запек, замор, болки во стомакот и вртоглавица, а некои корисници пријавиле и губење на косата.
Дополнително, лекарите предупредуваат на зголемен број луѓе со нормална телесна тежина кои се обидуваат да дојдат до овие лекови лажно пријавувајќи прекумерна тежина на онлајн платформи. Според официјалните насоки на Националниот здравствен систем на Обединетото Кралство (NHS), овие лекови смеат да се препишуваат само на лица со индекс на телесна маса (BMI) поголем од 35 и здравствени компликации, или на оние со BMI меѓу 30 и 34,9 ако исполнуваат критериуми за специјалистички третман на дебелината.
Регулаторни реакции и забрани
Британската Агенција за регулација на лекови и здравствени производи (MHRA) неодамна отстрани 150 објави на социјалните мрежи кои нелегално промовираа лекови за слабеење. Исто така, Управата за стандарди во рекламирањето (ASA) издаде предупредување до инфлуенсерите и компаниите за забраната за рекламирање на овие лекови без лекарски рецепт.
Иако лековите како Оземпик и Вегови донесоа револуција во борбата против дебелината, најновите истражувања укажуваат на можна поврзаност со рак на тироидната жлезда. Експертите нагласуваат дека се потребни дополнителни студии за да се потврдат овие наоди, додека пациентите треба да бидат претпазливи и да ги користат овие лекови исклучиво под лекарски надзор и според пропишаните индикации.
